[ İSLÂM VE AHLÂK ]

Konu: [ İSLÂM VE AHLÂK ] Mayıs 30th 2008, 18:26

- Ahlâk Neye Denir

- İslâm'da Ahlâk

- İnanç ve İbadetlerin Ahlâkımıza Tesiri

- Ahlâkı Güzelleştirmenin Yolu

[ Ahlâk Neye Denir ]

Ahlâk, insanın ruhuna yerleşen alışkanlıklardır. Bu alışkanlıklar, fazla düşünmeye gerek olmadan fiil ve davranışlarımızı meydana getirir.

Ruhumuza yerleşen alışkanlıklar iki kısımdır:

1) İyi alışkanlıklar,

2) Kötü alışkanlıklar.

Organlarımızın hareketleri ruhumuza bağlıdır. Ruhumuza iyi alışkanlıklar yerleşirse organlarımızın fiil ve davranışları iyi olur. Bunlara güzel ahlâk denir. Ruhumuza kötü alışkanlıklar yerleşirse davranışlar kötü olur. Bunlara da kötü ahlâk denir. Davranışlarımızın iyi, ahlâkımızın güzel olabilmesi için ruhumuzu kötü huylardan temizleyerek iyi huylar yerleştirmemiz gerekir.

[ İslâm'da Ahlâk ]

İslâm Dininde ahlâkın büyük bir önemi ve değeri vardır. İslâmın gayesi insanları güzel ahlâk sahibi yaparak olgunlaştırmaktır. İslâm güzel ahlâk demektir. Peygamberimiz (s.a.s.) şöyle buyurmuştur:

«Ben güzel ahlâkı tamamlamak için gönderildim.» (88) Bir müslümanın değeri ahlâkının güzelliği ile ölçülür. Peygamber Efendimiz:

«Sizin bana en sevimliniz ve kıyamet gününde bana en yakınınız ahlâkı en güzel olanınızdır.» (89) buyurarak bu gerçeği dile getirmiştir.

Peygamberimize:

«Allah katında en sevgili kullar kimlerdir?» diye sordular:

Peygamber Efendimiz:

«Ahlâkı en güzel olanlardır» (90) buyurdu. İbadetler nasıl dinimizin emri ise, güzel ahlâklı olmak da dinimizin emridir. İslâm'da ibadetlerin bir gayesi de kişileri kötülükten sakındırmak ve iyi ahlâk sahibi yapmaktır.

[ İnanç ve İbadetlerin Ahlâkımıza Tesiri ]

Gerçek bir inanca sahip olan insan, bütün davranışlarının Allah tarafından görüldüğüne ve bunların görevli melekler tarafından da yazıldığına inanır. Dünyada yaptığı her iş ve davranışın kıyamet gününde kendisinden sorulacağını bilir. İyilik yapanların bunun mükâfatını göreceğine, kötülük edenlerin de cezasını çekeceğine kesinlikle inanır.

Yüce Allah Kur'an-ı Kerim'de şöyle buyuruyor:

«Kim zerre kadar iyilik yapmışsa onu görür. Kim de zerre kadar kötülük yapmışsa onu görür.» (91)

Bu inanç, insanı kötülüklerden uzaklaştırır ve iyilik yapmaya yöneltir. Kalbinde böyle bir inanç ve sorumluluk duygusu taşımayan kimselerden ise kendi çıkarları olmadıkça iyilik beklenmez, bunlar fırsat bulunca kendi çıkarları için her kötülüğü yapabilirler.

Halbuki kalbinde sağlam bir inanç taşıyan bir müslüman bütün davranışlarına dikkat eder. Kimseye kötülük yapmaz. Elinden geldiği kadar iyilik etmeye çalışır. İbadetler, hem kalbimizdeki imanı güçlendirir, hem de iyi ahlâklı olmamızı sağlar.

Beş vakit namaz, bize daima Allah'ı hatırlatır, her türlü çirkin davranışlardan vazgeçirir. Oruç, şefkat ve merhamet duygularını geliştirir, elimizi haramdan, dilimizi yalandan korur. Zekât cimrilikten kurtarır, başkalarına karşı iyilik ve yardımseverlik duygularını geliştirir, topluma faydalı bir insan haline getirir.

İnsanların çalıştığı iş kolları, kazanç yolları çeşitlidir. Çalışıp kazanmada dikkat edeceğimiz husus: Kazancımızı helâl yollardan sağlamak ve rızkımıza haram karıştırmamaktır.

Peygamber Efendimiz;

«İnsanın, malını nereden kazanıp nereye harcadığından kıyamet günü sorguya çekileceğini» (92) bildirmiş, kazancına haram karıştıranlar hakkında şu uyarıda bulunmuştur:

«Bir müslümanı aldatan, yahut zarar veren veya hile yapan bizden değildir.» (93)

Çalışıp kazanırken doğru hareket edenler için de şu müjdeyi vermiştir:

«Ticarette doğruluktan ayrılmayan kıyamet gününde Peygamberlerle beraber olacaktır.» (94) Doğruluk, müslümanlıkta çok önemli bir ahlâk kuralıdır. Müslümana yakışan, iş hayatında doğruluktan ayrılmamak, insanları aldatmaktan, karaborsacılıktan, kaçakçılığın her çeşidinden sakınmak, helâl ve temiz yollardan kazanmaktır.

İyi ahlâk sahibi insan, işini doğru yapar, kimseyi aldatmaz, hile ve dolandırıcılık yapmaz. Üzerine aldığı görevi hakkıyle yapar, hem kendisine, hem de çevresine yararlı olur.

[ Ahlâkı Güzelleştirmenin Yolu ]

Çocuk dünyaya tertemiz olarak gelir. Eğer anne ve babası tarafından iyi terbiye edilir, güzel huylar kazandırılırsa iyi ahlâklı olarak yetişir. Şayet iyi terbiye edilmez, ruhunu kötü huylar bir kara leke gibi kaplarsa ondan güzel ahlâk ve iyi davranışlar beklenmez.

Nasıl ki, bedenimizi rahatsız eden hastalıklar ilâçla tedavi edilirse, ruhumuz da çirkin huyların atılarak yerlerine iyi huyların yerleştirilmesi ile tedavi edilebilir.

Sevgili Peygamberimiz: «Ahlâkınızı güzelleştiriniz» (95) buyurarak kötü ahlâkın düzelebileceğini belirtmiştir.

Kendisinde bulaşıcı hastalık olan bir hasta ile oturup kalkan kimse aynı hastalığa yakalanabilir. Kötü ahlâklı insanlarla arkadaşlık edenler de onların davranışlarından etkilenir ve zamanla iyi huylarını kaybederek kötü ahlâklı olurlar. Bu sebeple, iyi ahlâk sahibi olmak ve bunu devam ettirebilmek için iyi bir ahlâk eğitimi görmek yanında bilgili ve iyi ahlâklı insanlarla arkadaşlık etmek, kötülerle düşüp kalkmaktan sakınmak lazımdır.

Sevgili Peygamberimiz:

- İyi kimselerle arkadaşlık etmeyi, güzel kokular satılan bir dükkanda oturmaya benzetmiştir. Dükkan sahibi o kimseye bir şey ikram etmese bile oranın güzel kokularından yararlanır.

- Kötü kimselerle arkadaşlık etmeyi de demirci dükkanında oturmaya benzetmiştir. Orada oturan kimseye ya bir ateş kıvılcımı sıçrar, veya fena kokusundan rahatsız olur. (96)

İşte bunun gibi iyi kimselerle arkadaşlık edene, iyilerin güzel ahlâkı tesir eder, o da iyi huylu olur. Kötü ahlâklı insanlarla arkadaşlık yapanlara da onların kötü davranışları tesir eder ve zamanla o kimsenin iyi huyları bozulur, kötü ahlâklı olur.

Bize düşen görev; arkadaş seçiminde dikkatli olmak, iyi ve bilgili kimselerle dost olmak, onların söz ve sohbetlerinden yararlanmak, kötü insanlardan uzak durmaktır. Ancak; kötü davranışlardan kurtarmak amacı ile insanlara yaklaşmalı ve iyi ahlâk sahibi olmalarına yardımcı olmalıyız. </B></B></B></B>